àŠà§àŠ²àŠ¿àŠ¶à§ àŠ¹àŠàŠ¯àŠŒàŠŸ àŠàŠ¥àŠŸàŠà§àŠ²à§ àŠ«à§àа àŠàŠàŠ¬àŠŸàŠ°…
àŠ®à§ àŠŠàŠ¿àŠ¬àŠž àŠ¶à§àŠ·àŠ£àŠ®à§àŠà§àŠ€àŠ¿àŠ° àŠ¶àŠªàŠ¥ àŠšà§àŠàŠ¯àŠŒàŠŸàŠ° àŠŠàŠ¿àŠš, àŠžàŠ®àŠŸàŠàŠ€àŠšà§àŠ€à§àа àŠà§à§ àŠ€à§àŠ²àŠŸàŠ° àŠ¶àŠªàŠ¥ àŠšà§àŠà§àŠŸàŠ° àŠŠàŠ¿àŠšà¥€ àŠ¶à§àŠ°àŠ®àŠ¿àŠàжà§àŠ°àŠ£àŠ¿àŠ° àŠàŠšà§àŠ€àŠ°à§àŠàŠŸàŠ€àŠ¿àŠ àŠžàŠàŠà§àŠ°àŠŸàŠ® àŠàа àŠžà§àŠà§àŠ°àŠŸàŠ€à§àŠ€à§àЬà§àа àŠŠàŠ¿àŠšà¥€ àŠ®à§ àŠ®àŠŸàŠžà§àа àŠªà§àŠ°àŠ¥àŠ® àŠŠàŠ¿àŠšàŠàŠ¿ àŠà§àŠàŠŸàŠ¬à§ àŠ®à§ àŠŠàŠ¿àŠ¬àŠžà§ àŠªàŠ°àŠ¿àŠ£àŠ€ àŠ¹àŠ²à§ àŠžà§ àŠàŠ€àŠ¿àŠ¹àŠŸàŠž àŠªà§àŠ°àŠŸàŠ¯àŠŒ àŠžàŠ¬àŠŸàŠ° àŠàŠŸàŠšàŠŸà§· ১৮৮৬-àŠ° àŠ®à§ àŠ®àŠŸàŠžà§ àŠ¹à§ àŠ®àŠŸàŠ°à§àŠà§àŠà§àа àŠàŠ€àŠ¿àŠ¹àŠŸàŠžàŠ¿àŠ àŠžà§àŠ àŠ¶à§àŠ°àŠ®àŠ¿àŠ àŠ¬àŠ¿àŠà§àŠ·à§àŠà§ àŠ°à§àŠ à§§à§š-à§§à§« àŠàŠšà§àŠàŠŸàŠ° àŠ¬àŠŠàŠ²à§ à§® àŠàŠ£à§àŠàŠŸ àŠàŠŸàŠà§àа àŠ àŠ§àŠ¿àŠàŠŸàŠ° àŠàŠŠàŠŸà§-àŠ àŠàŠ¿àŠ²à§ àŠ àŠšà§àŠ¯àŠ€àŠ® àŠªà§àŠ°àŠ§àŠŸàŠš àŠŠàŠŸàŠ¬àŠ¿à¥€ àŠžà§àŠ àŠàŠ¯àŠŒà§àа àŠàвà§àŠ²àŠŸàŠž àŠžà§àЬà§àŠà§àŠ€àŠ¿ àŠªà§àŠ¯àŠŒà§àŠà§ àŠŠà§àŠšàŠ¿àŠ¯àŠŒàŠŸàŠà§àŠ¡àŠŒà§à§·
àŠàŠ à§§à§©à§ª àŠ¬àŠàа àŠªàŠ° àŠàаà§àŠšàŠŸ-àŠàŠ¬àŠ¹à§ àŠ¯àŠàŠš àŠàŠ€àŠ¿àŠ¹àŠŸàŠžà§àа àŠàŠŸàŠàŠŸ àŠªàŠ¿àŠàŠšà§ àŠà§àŠ°àŠŸàŠšà§àа àŠà§àŠ·à§àŠàŠŸ àŠ¹àŠà§àŠà§, àŠžà§àŠ àŠà§àŠ·à§àŠàŠŸàŠ° àŠªà§àŠ°àŠ€àŠ¿àŠ¬àŠŸàŠŠ àŠšàŠŸ àŠàаà§,àŠàŠ àŠàŠ à§§ àŠ®à§ àŠ€àŠ¥àŠŸàŠàŠ¥àŠ¿àŠ€ ‘àŠàŠšà§àŠ€àŠ°à§àŠàŠŸàŠ€àŠ¿àŠ àŠ¶à§àŠ°àŠ® àŠŠàŠ¿àŠ¬àŠž’ àŠªàŠŸàŠ²àŠš àŠàŠ°àŠŸ àŠžà§àаà§àŠ« àŠšàŠŸàŠàŠ àŠ¬àŠ²à§àŠ àŠ®àŠšà§ àŠ¹àŠà§àŠà§à§·
àŠàаà§àŠšàŠŸ-àŠªàŠ°à§àŠ¬à§ àŠàŠ àŠà§àŠàŠŸ àŠ¬àŠ¿àŠ¶à§àЬà§àа àŠàŠàŠŸàŠ§àŠ¿àŠ àŠŠà§àжà§àа àŠžàŠà§àŠà§ àŠàŠŸàŠ°àŠ€-àŠ àŠŠà§àŠšàŠ¿àŠ àŠžàŠ°à§àЬà§àŠà§àŠ à§® àŠàŠ£à§àŠàŠŸàŠ° àŠ¶à§àŠ°àŠ®-àŠžàŠ®à§ àŠ¬àŠŸàŠ¡àŠŒàŠ¿à§à§ à§§à§š àŠàŠ£à§àŠàŠŸ àŠàŠ°àŠ€à§ àŠàвà§àŠà§à§· àŠ¶àŠ¿àŠ²à§àŠªàŠ®àŠ¹àŠ²à§àа àŠàаà§àŠàŠ¿àŠ€à§ àŠ¶à§àŠ°àŠ®-àŠàŠàŠšà§ àŠžà§àŠ¥àŠŸà§à§ àŠžàŠàжà§àŠ§àŠš àŠàŠàŠ¿à§à§ àŠ àŠ°à§àŠ¡àŠ¿àŠšà§àŠ¯àŠŸàŠšà§àŠž àŠàŠšàŠŸàŠ° àŠàŠ¥àŠŸ àŠàŠŸàŠ¬àŠà§ àŠà§àŠšà§àŠŠà§àŠ°à¥€ àŠàŠŸàŠ²à§ àŠ¥àŠŸàŠàŠŸ àŠ¶à§àŠ°àŠ®-àŠàŠàŠšàŠà§ àŠ¬à§àŠ¡àŠŒà§ àŠàŠà§àв àŠŠà§àŠàŠ¿àŠ¯àŠŒà§ àŠàŠ€àŠ¿àŠ®àŠ§à§àНà§àŠ àŠ°àŠŸàŠàŠžà§àŠ¥àŠŸàŠš, àŠà§àŠàŠ°àŠŸàŠ, àŠªàŠŸàŠà§àŠàŠŸàŠ¬, àŠ¹àŠ¿àŠ®àŠŸàŠàв àŠªà§àŠ°àŠŠà§àж àŠžàŠ°àŠàŠŸàŠ° àŠžà§àжà§àŠ¯àŠŸàŠ² àŠ¡àŠ¿àŠžàŠà§àŠ¯àŠŸàŠšà§àŠžàŠ¿àŠ-àŠà§ àŠžàŠŸàŠ®àŠšà§ àŠàŠšà§, ‘àŠ¶à§àŠ°àŠ®àŠ¿àŠ àŠàŠ®’ àŠŠà§àŠ¹àŠŸàŠ àŠŠàŠ¿àŠ¯àŠŒà§ àŠžàŠàжà§àŠ§àŠš àŠàаà§àŠà§ ১৯৪৮ àŠžàŠŸàŠ²à§àа àŠ«à§àŠ¯àŠŸàŠà§àŠàŠ°àŠ¿àŠ àŠ à§àŠ¯àŠŸàŠà§àŠà§· àŠàŠàŠšàŠ¿ àŠžàŠ¿àŠ²àŠ®à§àŠ¹àŠ° àŠŠà§àŠàŠ¯àŠŒàŠŸ àŠ¶à§àŠ°àŠ®-àŠžàŠ®à§ à§® àŠàŠ£à§àŠàŠŸàŠ° àŠ¬àŠŠàŠ² àŠàŠàŠŸàŠšà§àа àŠ¬àŠ¿àŠ·àŠ¯àŠŒàŠàŠ¿ âàŠžàŠàжà§àŠ²àŠ¿àŠ·à§àŠ àŠ°àŠŸàŠà§àНà§àа àŠàŠà§àŠàŠŸàŠ° àŠàŠªàŠ° àŠšàŠ¿àŠ°à§àŠàа àŠàаàŠà§’ àŠ¬àŠ²à§ àŠàвà§àвà§àŠ àŠàаà§àŠà§ àŠà§àŠšà§àŠŠà§àŠ°à§· àŠàŠ àŠ«àŠŸàŠàŠ àŠàŠŸàŠà§ àŠ²àŠŸàŠàŠ¿àŠ¯àŠŒà§àŠ àŠŠà§àжà§àа àŠà§à§àŠàŠàŠ¿ àŠ°àŠŸàŠà§àН à§§à§š àŠàŠ£à§àŠàŠŸàŠ° àŠàŠŸàŠà§àа àŠžàŠ®àŠ¯àŠŒ àŠšàŠ¿àŠ°à§àŠ§àŠŸàŠ°àŠ¿àŠ€ àŠàаà§àŠà§à¥€ ১৯১৯-àŠ ILO-àŠ° àŠªà§àŠ°àŠ¥àŠ® àŠžàŠšàŠŠà§ à§® àŠàŠ£à§àŠàŠŸàŠ° àŠ¬àŠ¿àŠ·à§ àŠžà§àЬà§àŠà§àŠ€ àŠàŠ¿àŠ²à§à¥€à§§à§¯à§šà§§ àŠžàŠŸàŠ²à§àа àŠ¬à§àŠàŠ¿àŠ¶ àŠžàŠ°àŠàŠŸàŠ°àŠ àŠ€àŠŸ àŠ®à§àŠšà§ àŠšà§àŠ¯àŠŒà¥€ àŠàŠ àŠ¯àŠàŠš ‘àŠªàŠ¿àŠàŠšà§àа àŠŠàŠ¿àŠà§ àŠà§àŠ°àŠ¬à§àа àŠžàŠà§àŠà§ àŠàŠàŠ¿àŠ¯àŠŒà§ àŠ¯àŠŸàŠàŠ¯àŠŒàŠŸàŠ°’ àŠà§àŠ·à§àŠàŠŸ àŠ¹àŠà§àŠà§, àŠ€àŠàŠš àŠªàŠ¯àŠŒàŠ²àŠŸ àŠ®à§, àŠ€àŠ¥àŠŸàŠàŠ¥àŠ¿àŠ€ “àŠàŠšà§àŠ€àŠ°à§àŠàŠŸàŠ€àŠ¿àŠ àŠ¶à§àŠ°àŠ® àŠŠàŠ¿àŠ¬àŠž” àŠªàŠŸàŠ²àŠš àŠªà§àŠ°àŠŸàŠžàŠà§àŠàŠ¿àŠàŠ€àŠŸ àŠ¹àŠŸàŠ°àŠ¿àŠ¯àŠŒà§àŠà§à§· àŠ¡àŠŸàŠš àŠ¬àŠŸ àŠ¬àŠŸàŠ®, àŠà§àŠš àŠ°àŠŸàŠàŠšà§àŠ€àŠ¿àŠ àŠŠàŠ² àŠàŠ àŠàŠŸàŠà§àа àŠªà§àŠ°àŠ€àŠ¿àŠ¬àŠŸàŠŠ àŠàаà§àŠà§ ? àŠ àŠ¥àŠ àŠà§àŠàŠà§ àŠ€àŠŸàŠ°àŠŸàŠ àŠàŠ àŠ¶à§àŠ°àŠ®àŠ¿àŠ àŠžàŠ®àŠŸàŠàŠà§ àŠ àŠàŠ¿àŠšàŠšà§àŠŠàŠš àŠàŠŸàŠšàŠ¿àŠ¯àŠŒà§àŠà§àŠš, àŠ®à§àŠ¹àŠšàŠ€àŠ¿ àŠ®àŠŸàŠšà§àŠ·à§àа àŠžàŠàŠà§àŠ°àŠŸàŠ®àŠà§ àŠà§àаà§àŠ£àŠ¿àŠ¶ àŠàŠŸàŠšàŠ¿àŠ¯àŠŒà§àŠà§àŠšà§· àŠàŠ ‘àŠžàŠà§àŠ°àŠ¿àŠ¯àŠŒàŠ€àŠŸ’àŠà§ àŠà§àŠš àŠ¬àŠŸàŠà§àŠ¯à§ àŠ¶à§àŠ°àŠŠà§àŠ§àŠŸ àŠàŠŸàŠšàŠŸàŠšà§ àŠ¹àŠ¬à§ ?
àŠàŠàŠàŠ¿ àŠªà§àŠ°àŠ€àŠ¿àŠ¬à§àŠŠàŠšà§ àŠŠàŠ¿àŠšàŠàŠ¯àŠŒà§àŠ àŠàŠà§ àŠªàŠ¡àŠŒàŠ²àŠŸàŠ®, àŠàаà§àŠšàŠŸ-àŠàŠŸàŠ°àŠšà§ àŠàŠŸàŠ²à§ àŠ¥àŠŸàŠàŠŸ àŠ²àŠàŠ¡àŠŸàŠàŠšà§àа àŠ®àŠ§à§àНà§àŠ àŠàŠªà§àŠ°àŠ¿àŠ²à§àа àŠ®àŠŸàŠàŠŸàŠ®àŠŸàŠàŠ¿ ‘àŠžà§àŠšà§àŠàŠŸàŠ° àŠ«àŠ° àŠ®àŠšàŠ¿àŠàŠ°àŠ¿àŠ àŠàŠšà§àŠ¡àŠ¿à§àŠŸàŠš àŠàŠàŠšàŠ®àŠ¿’ àŠšàŠŸàŠ®à§ àŠàŠ àŠžàŠàŠžà§àŠ¥àŠŸ àŠàŠàŠàŠ¿ àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠ àŠªà§àаàŠàŠŸàŠ¶ àŠàаà§àŠà§à§· àŠàŠ àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠà§ àŠ¬àŠ²àŠŸ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§, àŠŠà§àŠ¶à§ àŠ¬à§àŠàŠŸàŠ°àŠ€à§àЬà§àа àŠ¹àŠŸàŠ° àŠàŠ àŠ®à§àйà§àаà§àŠ€à§ àŠ
àŠžàŠ®à§àŠàЬ àŠ¬à§àŠŠà§àŠ§àŠ¿ àŠªà§àŠ¯àŠŒà§ àŠ¹à§à§àŠà§ ৚৬.à§§%ी àŠ²àŠàŠ¡àŠŸàŠàŠšà§ àŠžàŠ°àŠŸàŠžàŠ°àŠ¿ àŠàаà§àŠ®àŠà§àНà§àŠ€ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§àŠš àŠžàŠŸàŠ¡àŠŒà§ à§ àŠà§àŠàŠ¿ àŠ®àŠŸàŠšà§àŠ·à¥€ àŠžàŠŸàŠ¡àŠŒà§ à§® àŠà§àŠàŠ¿ àŠ®àŠŸàŠšà§àŠ· àŠàŠàŠš àŠ¯à§ àŠà§àŠšàŠ àŠàŠŸàŠà§àа àŠà§àŠàŠà§ àŠ®àŠ°àŠ¿àŠ¯àŠŒàŠŸ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§ àŠà§àаàŠà§à¥€
àŠ
àŠšà§àŠà§àŠ°àŠ àŠ®àŠšà§ àŠàŠà§, ৚৊১৯-àŠ NSSO àŠ¬àŠŸ àŠšà§àŠ¯àŠŸàŠ¶àŠšàŠŸàŠ² àŠžà§àŠ¯àŠŸàŠ®à§àŠªà§àв àŠžàŠŸàŠ°à§àŠà§àа àŠàŠàŠàŠ¿ àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠà§ àŠ¬àŠ²àŠŸ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠàŠ¿àŠ²à§, àŠàŠ€ ৪৫ àŠ¬àŠàаà§àа àŠ®àŠ§à§àŠ¯à§ àŠàŠŸàŠ°àŠ€à§ àŠ¬à§àŠàŠŸàŠ°àŠ€à§àЬà§àа àŠ¹àŠŸàŠ° àŠžàŠ°à§àЬà§àŠà§àŠ à§¬.à§§% àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§à§· àŠàа àŠàаà§àŠšàŠŸ- àŠàŠ¬àŠ¹à§ àŠ€àŠŸ àŠàŠàŠšàŠ àŠªà§àŠàŠà§ àŠàŠ¿àŠ¯àŠŒà§àŠà§ ৚৬.à§§%-àŠà§· àŠà§àŠ¥àŠŸàŠ¯àŠŒ àŠàŠ¿àŠ¯àŠŒà§ àŠ¥àŠŸàŠ®àŠ¬à§, àŠà§àŠ àŠàŠŸàŠšà§ àŠšàŠŸà§· àŠàа àŠªàŠ°à§ àŠàŠ àŠà§àŠš àŠ€àŠŸà§àŠªàŠ°à§àН àŠ¬àŠ¹àŠš àŠàаàŠà§ àŠªà§àŠ°àŠ€àŠ¿àŠ¬àŠŸàŠŠàŠ¹à§àŠš àŠàŠ ‘àŠ®à§ àŠŠàŠ¿àŠ¬àŠž’? àŠà§àŠšàŠ àŠ°àŠŸàŠàŠšà§àŠ€àŠ¿àŠ àŠšà§àŠ€àŠŸàŠšà§àŠ€à§àŠ°à§ àŠ®à§àŠ àŠà§àвà§àŠà§àŠš ? àŠ
àŠ¥àŠ àŠàŠ°àŠŸàŠ àŠ€à§ àŠàŠ àŠ¶à§àŠ°àŠ®àŠ¿àŠàжà§àаà§àŠ£à§àа àŠàŠŠà§àŠŠà§àжà§àŠ¯à§ àŠ¬àŠŸàŠ£à§ àŠ¬àŠ¿àŠ€àŠ°àŠ£ àŠàаàŠà§àŠšà§·
àŠàŠ°àŠ àŠàŠàŠàŠ¿ àŠ¬àŠ¿àŠ·àŠ¯àŠŒ àŠàŠà§, àŠ€àŠ¬à§ àŠàŠàŠ¿ àŠàŠ®àŠ¿ àŠžàŠ àŠ¿àŠàŠàŠŸàŠ¬à§ àŠàŠŸàŠšàŠ¿àŠšàŠŸ, àŠ¶à§àŠšà§àŠàŠ¿à§· àŠà§àв àŠ¶à§àŠšà§ àŠ¥àŠŸàŠàŠ²à§ àŠà§àŠ·àŠ®àŠŸ àŠàŠ°àŠ¬à§àŠš àŠàŠ¬àŠ àŠàŠàŠŸàŠšà§àŠ àŠžàŠ àŠ¿àŠ àŠ€àŠ¥à§àН-àŠšàŠ¥àŠ¿ àŠŠàŠ¿àŠ¯àŠŒà§ àŠžàŠàжà§àŠ§àŠš àŠàŠ°à§ àŠŠà§àЬà§àŠš, àŠ€àŠŸàŠ€à§ àŠ¬à§àНàŠà§àŠ€àŠ¿àŠàŠ€àŠàŠŸàŠ¬à§ àŠàŠ®àŠ¿ àŠàŠªàŠà§àŠ€ àŠ¹àŠ¬à§à§· àŠ¶à§àŠšà§àŠàŠ¿, àŠà§àŠšà§àŠŠà§àаà§àŠ¯àŠŒ àŠžàŠ°àŠàŠŸàŠ° àŠ¶à§àŠ°àŠ®-àŠžàŠàŠžà§àŠàŠŸàŠ°à§àа àŠ®à§àŠ¡àŠŒàŠà§ àŠ¯àŠŸ àŠà§àЬà§àŠà§ àŠ€àŠŸàŠ€à§ àŠšàŠŸàŠàŠ¿ àŠ¶à§àŠ°àŠ®àŠà§àŠ¬à§ àŠ®àŠŸàŠšà§àŠ·à§àа àŠ¬à§àŠ€àŠš àŠ¬àŠ¿àŠ·à§àŠ àŠà§àŠ¡’àŠàŠ¿, àŠšàŠŸàŠ® àŠ¯àŠŸàŠ°, “àŠà§àŠ¡ àŠ
àŠš àŠà§à§àŠà§àŠž”, àŠžà§àŠàŠ¿àŠà§ àŠàŠàŠš àŠàаà§àŠà§à¥€ àŠ«à§àвà§àа àŠà§à§àŠà§àа àŠ€àŠàŠ®àŠŸ àŠ²àŠŸàŠàŠ¿àŠ¯àŠŒà§ àŠªà§àŠ°àŠŸàŠ¯àŠŒ àŠžàŠ¬ àŠ¶àŠ¿àŠ²à§àŠªà§ àŠšà§àНà§àŠšàŠ€àŠ® àŠŠà§àŠšàŠ¿àŠ àŠ®àŠà§àŠ°àŠ¿ àŠšàŠ¿àŠ°à§àŠŠàŠ¿àŠ·à§àŠ àŠ¹à§à§àŠà§ àŠ®àŠŸàŠ€à§àа à§§à§à§® àŠàŠŸàŠàŠŸà§à¥€ àŠàŠ€àŠàŠŸàŠšàŠ¿ àŠàŠ¯àŠŒàŠà§àŠàа ! àŠžàŠ¬àŠŸàŠ àŠàŠŸàŠšà§àŠš, àŠàŠ àŠ®à§àйà§àаà§àŠ€à§ àŠŠà§àжà§àа àŠ¬àŠ¹à§ àŠ¶àŠ¿àŠ²à§àŠªà§ àŠàŠŸàŠ²à§ àŠ¥àŠŸàŠàŠŸ àŠŠàŠ¿àŠšàŠ®àŠà§àŠ°àŠ¿ àŠàŠ à§§à§à§® àŠàŠŸàŠàŠŸàŠ° àŠŠà§àŠ¬àŠ¿àŠà§àŠ£ àŠ¬àŠŸ àŠ€àŠŸàŠ°àŠ àŠ¬à§àŠ¶àŠ¿à¥€ àŠàŠàŠàŠžàŠà§àŠà§ àŠ¶à§àŠšà§àŠàŠ¿ àŠàŠ¬àŠ àŠàŠà§àŠ·à§àŠ€à§àаà§àŠ àŠà§àв àŠ¶à§àŠšà§ àŠ¥àŠŸàŠàŠ²à§ àŠžàŠàжà§àŠ§àŠšàŠ àŠàŠ¶àŠŸ àŠàаàŠàŠ¿ àŠ¯à§ àŠžàŠŸàŠ®àŠŸàŠàŠ¿àŠ àŠžà§àаàŠà§àŠ·àŠŸ,àŠ¶àŠ¿àŠ²à§àŠª-àŠžàŠ®à§àŠªàŠ°à§àŠ, àŠàŠŸàŠà§àа àŠªàŠ°àŠ¿àŠ¬à§àж àŠàŠ¬àŠ àŠ¶à§àŠ°àŠ®-àŠžà§àŠ¬àŠŸàŠžà§àŠ¥à§àН àŠžàŠ®à§àŠªàŠ°à§àŠàŠ¿àŠ€ àŠ¬àŠ¿àŠ²àŠ àŠšàŠŸàŠàŠ¿ àŠ€à§àŠ°àŠ¿ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§ àŠàŠ¿àŠ¯àŠŒà§àŠà§à§· àŠ¯à§ àŠà§àŠšàŠ àŠ®à§àйà§àаà§àŠ€à§ àŠ€àŠŸ àŠàŠàŠš àŠ¹àŠ¿àŠžà§àŠ¬à§ àŠ²àŠŸàŠà§ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§ àŠ¯àŠŸàŠ¬à§à§· àŠ¶àŠ¿àŠ²à§àŠª-àŠžàŠ®à§àŠªàŠ°à§àŠ àŠà§àŠ¡à§ àŠšàŠŸàŠàŠ¿
àŠžà§àŠ¥àŠŸà§à§ àŠàŠŸàŠ àŠ¬àŠŸ àŠàŠŸàŠàŠ°àŠ¿ àŠªà§àŠ°àŠžàŠà§àŠàŠàŠŸàŠ àŠà§àŠàŠà§ àŠ«à§àŠ²àŠŸ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§à§· àŠšàŠ€à§àŠš àŠàŠàŠš àŠàŠžàŠà§ àŠàаà§àŠ®à§ àŠ¬àŠŸ àŠ¶à§àŠ°àŠ®àŠ¿àŠ àŠàŠàŠšàŠ¿à§àŠš àŠàŠ àŠš àŠàŠ°àŠŸàŠ° àŠªàŠŠà§àŠ§àŠ€àŠ¿ àŠšàŠ¿àŠ¯àŠŒà§àŠà§· àŠžà§àŠ àŠàŠàŠšàŠ àŠàŠ®àŠš àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§, àŠ¯à§àŠàŠŸàŠšà§ àŠàŠàŠŸàŠ®àŠ¿àŠŠàŠ¿àŠšà§ àŠàŠàŠšàŠ¿àŠ¯àŠŒàŠš àŠàŠ àŠš àŠàŠ°àŠŸàŠ àŠàŠ àŠ¿àŠš àŠ¹àŠ¬à§à§· àŠŠà§àŠšàŠšà§àŠŠàŠ¿àŠš àŠ¶à§àŠ°àŠ®-àŠàŠšà§àŠàŠŸ à§® àŠàŠ£à§àŠàŠŸàŠ° àŠ¥à§àŠà§ àŠ¬àŠŸàŠ¡àŠŒàŠ¿àŠ¯àŠŒà§ à§§à§Š-à§§à§š àŠàŠšà§àŠàŠŸ àŠ¹àŠà§àŠà§ àŠŠà§àжàŠà§àŠ¡àŠŒà§àŠà§·
àŠàŠ àŠàŠ àŠ®à§ -àŠŠàŠ¿àŠ¬àŠžà§ àŠàŠàŠàŠŸ àŠàŠ¥àŠŸàŠ àŠà§àаàŠà§ àŠ®àŠŸàŠ¥àŠŸàŠ¯àŠŒ, àŠžàŠ€à§àŠ¯àŠ¿àŠ àŠ¯àŠŠàŠ¿ àŠ àŠ§àŠ°àŠšà§ àŠ¶à§àŠ°àŠ®-àŠàŠàŠš àŠà§àŠšàŠ àŠšàŠŸ àŠà§àŠšàŠ àŠ àŠàŠ¿àŠ²àŠŸàŠ¯àŠŒ àŠŠà§àжàŠà§àŠ¡àŠŒà§ àŠ²àŠŸàŠà§ àŠ¹àŠ¯àŠŒ, àŠžà§àŠ àŠàŠàŠš àŠàŠ¿ àŠàŠŠà§ àŠà§àŠšàŠ àŠ¬àŠŸàŠ-àŠ¬àŠ¿àŠàŠŸàŠ° àŠàŠ°àŠ¬à§ ? àŠàŠ®àŠ¿ àŠ¬àŠ¿àŠà§àŠªàŠ¿ àŠ®àŠšà§àŠàŠŸàŠ¬àŠŸàŠªàŠšà§àŠš àŠ¶à§àŠ°àŠ®àŠ¿àŠ àŠ¬àŠ²à§ àŠàŠŸàŠà§àа àŠžàŠ®àŠ¯àŠŒ àŠ¬à§àŠŠà§àŠ§àŠ¿ àŠªàŠŸàŠ¬à§àŠšàŠŸ, àŠŠà§àŠšàŠ¿àŠ àŠ®àŠà§àŠ°àŠ¿ à§§à§à§® àŠàŠŸàŠàŠŸà§ àŠšàŠ¿àŠ°à§àŠŠàŠ¿àŠ·à§àŠ àŠ¹àŠ¬à§àŠšàŠŸ, àŠàа àŠàŠªàŠšàŠ¿ àŠ€à§àŠ£àŠ®à§àв àŠ¬àŠŸ àŠàŠàŠà§àаà§àŠž àŠ¬àŠŸ àŠžàŠ¿àŠªàŠ¿àŠàŠ® àŠ¬àŠ²à§ àŠàŠªàŠšàŠŸàŠ° àŠàŠŸàŠ¡àŠŒà§àŠ àŠàŠžàŠ¬ àŠà§àŠª àŠªàŠ¡àŠŒàŠ¬à§ ? àŠàŠàŠŸàŠšà§àŠ àŠàŠ¿ àŠ¹àŠ¿àŠšà§àŠŠà§- àŠ®à§àŠžàŠ²àŠ¿àŠ® àŠŠà§àŠàŠŸ àŠ¹àŠ¬à§ ? àŠàŠ®àŠš àŠ¹àŠ¯àŠŒ àŠšàŠŸàŠàŠ¿ ?
àŠàŠŸàŠ°à§àŠ®àŠŸàŠš àŠàŠ¬àŠ¿ àŠ«à§àаà§àŠ¡àŠ°àŠ¿àŠ àŠà§àŠžà§àŠ€àŠŸàŠ¬ àŠàŠ®àŠ¿àŠ² àŠ®àŠŸàŠ°à§àŠàŠ¿àŠš àŠšà§àŠ®àŠ²àŠŸàŠ° (Friedrich Gustav Emil Martin Niemöller) àŠàŠàŠàŠ¿ àŠàŠ¬àŠ¿àŠ€àŠŸàŠ¯àŠŒ àŠ²àŠ¿àŠà§àŠàŠ¿àŠ²à§àŠš,
First they came for the socialists, and I did not speak outâ
Because I was not a socialist.
Then they came for the trade unionists, and I did not speak outâ
Because I was not a trade unionist.
Then they came for the Jews, and I did not speak outâ
Because I was not a Jew.
Then they came for me,
and there was no one left to speak for me.
àŠàŠžàŠ²à§ àŠàŠ àŠžàŠàŠàŠàŠàŠŸàŠ²à§ àŠ€à§àŠ®àŠš àŠàŠ¿àŠà§ àŠ°àŠŸàŠàŠšà§àŠ€àŠ¿àŠ àŠàŠ¥àŠŸ àŠ¬àŠ²àŠ€à§ àŠàŠŸàŠàŠàŠ¿ àŠšàŠŸà§· àŠàŠ®àŠ¿ àŠ¶à§àŠ§à§ àŠàŠ¿àŠà§àŠàŠŸàŠžàŠŸ àŠàаàŠàŠ¿,
àŠ¯àŠŠàŠ¿ àŠàŠàŠàŠŸ àŠ¬à§àŠ²àŠ¡à§àŠàŠŸàŠ° àŠàŠªàŠšàŠŸàŠ° àŠàŠªàŠ° àŠŠàŠ¿à§à§ àŠàŠ²à§ àŠ¯àŠŸà§, àŠàŠ¿ àŠ¹àŠ€à§ àŠªàŠŸàŠ°à§ àŠàŠªàŠšàŠŸàŠ° ?
àŠžàŠ€à§àŠ¯àŠ¿àŠ àŠàŠ®àŠš àŠàŠ¿àŠà§ àŠ¹àŠ²à§ àŠàŠªàŠšàŠŸàŠ° àŠ¶àŠ°à§àа àŠà§àŠà§àŠ¿à§à§ àŠ®àŠŸàŠàŠ¿àŠ° àŠžàŠŸàŠ¥à§ àŠ®àŠ¿àŠ¶à§ àŠ¯àŠŸàŠ¬à§à§· àŠ¹àŠŸà§àŠà§à§ àŠà§àŠà§ àŠà§àаàŠà§àа àŠ¹àŠ¬à§à§· àŠàŠªàŠšàŠŸàŠ° àŠ¶àŠ°à§àаà§àа àŠà§àŠ€àŠ° àŠ¥àŠŸàŠàŠŸ àŠ²àŠŸàŠ² àŠ°àŠà§àŠ€ àŠ¬à§àŠ°àŠ¿à§à§ àŠàŠžàŠ¬à§ àŠàвàŠàв àŠàаà§à§· àŠàŠ¿àŠàŠ¿à§à§ àŠŠà§àŠ¬à§ àŠ°àŠŸàŠžà§àŠ€àŠŸ àŠ àŠ¥àŠ¬àŠŸ àŠ®àŠŸàŠ à§· àŠàŠªàŠšàŠŸàŠ° àŠ àŠžà§àŠ€àŠ¿àŠ€à§àЬàŠàŠŸàŠ àŠàа àŠ¥àŠŸàŠàŠ¬à§ àŠšàŠŸà¥€
àŠžàŠ¬àŠ¶à§àŠ·à§ àŠŠà§àŠàŠŸ àŠ¯àŠŸàŠ¬à§ àŠàŠªàŠšàŠ¿ àŠàа àŠšà§àŠ, àŠàŠªàŠšàŠŸàŠ° àŠàŠŸà§àŠàŠŸà§ àŠªà§à§ àŠàŠà§ àŠŠà§àŠ®à§à§ àŠ®à§àŠà§à§ àŠ¯àŠŸàŠà§àŠŸ àŠàŠ¿àŠà§ àŠ®àŠŸàŠàŠžàŠªàŠ¿àŠšà§àŠ¡à¥€