àŠ¹àŠ¿àŠàŠžàŠŸ àŠšàŠ¿àŠ¯àŠŒà§ àŠàŠŸàŠ€à§à§ àŠ®àŠŸàŠšàŠ¬àŠŸàŠ§àŠ¿àŠàŠŸàŠ° àŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠšà§àа àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠà§àа àŠàŠ¡àŠŒàŠŸ àŠàŠ¬àŠŸàŠ¬ àŠŠàŠ¿àŠ²à§ àŠ°àŠŸàŠà§àН àŠžàŠ°àŠàŠŸàŠ°à¥€ àŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠš àŠàŠ¬àŠ àŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠš àŠšàŠ¿àŠ¯à§àŠà§àŠ€ à§ àŠžàŠŠàŠžà§àНà§àа àŠàŠ®àŠ¿àŠàŠ¿àŠ° àŠàŠŸàŠ°à§àНàŠàŠ²àŠŸàŠªàŠà§ àŠžàŠ°àŠŸàŠžàŠ°àŠ¿ ‘àŠªàŠà§àŠ·àŠªàŠŸàŠ€àŠŠà§àŠ·à§àŠ’ àŠ¬àŠ²à§ àŠªàŠŸàŠ²à§àŠàŠŸ àŠ àŠàŠ¿àŠ¯à§àŠ àŠàŠšàŠŸ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§ àŠ¹àŠŸàŠàŠà§àаà§àŠà§ àŠªà§àж àŠàŠ°àŠŸ àŠ°àŠŸàŠà§àН àŠžàŠ°àŠàŠŸàŠ°à§àа àŠ¹àŠ²àŠ«àŠšàŠŸàŠ®àŠŸàŠ¯àŠŒà§·
àŠàŠ€ à§§à§« àŠà§àŠ²àŠŸàŠ àŠ¹àŠŸàŠàŠà§àаà§àŠà§ àŠàŠ®àŠŸ àŠªàŠ¡àŠŒà§ àŠàŠŸàŠ€à§à§ àŠ®àŠŸàŠšàŠ¬àŠŸàŠ§àŠ¿àŠàŠŸàŠ° àŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠšà§àа àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠà¥€ àŠàŠŠàŠŸàŠ²àŠ€ àŠžà§àŠ€à§àŠ°à§ àŠàŠ¬àŠ°, àŠžà§àŠ àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠà§ àŠ¬àŠ²àŠŸ àŠ¹à§, àŠªàŠ¶à§àŠàŠ¿àŠ®àŠ¬àŠà§àŠà§ àŠàŠàŠšà§àа àŠ¶àŠŸàŠžàŠš àŠ¬àŠ²à§ àŠàŠ¿àŠà§ àŠšà§àŠà¥€ àŠàŠà§ àŠ¶àŠŸàŠžàŠà§àа àŠàŠàŠšà¥€ àŠªàŠŸàŠ¶àŠŸàŠªàŠŸàŠ¶àŠ¿, àŠà§àŠ àŠªàŠ°àŠ¬àŠ°à§àŠ€à§ àŠ¹àŠ¿àŠàŠžàŠŸàŠ° àŠàŠàŠšàŠŸà§ àŠžàŠ¿àŠ¬àŠ¿àŠàŠ àŠ€àŠŠàŠšà§àŠ€à§àа àŠžà§àŠªàŠŸàŠ°àŠ¿àŠ¶àŠ àŠàŠ°à§ àŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠšà¥€ àŠàа àŠàŠ€à§àŠ€àŠ°à§ àŠ°àŠŸàŠà§àН àŠ€àŠ¥à§àН àŠªà§àж àŠàŠ°à§ àŠ¬àŠ²à§àŠà§,
âŸàŠà§àŠ àŠªàŠ°àŠ¬àŠ°à§àŠ€à§ ‘àŠ¹àŠ¿àŠàŠžàŠŸ’ àŠšàŠ¿àŠ¯àŠŒà§ àŠàŠŸàŠ€à§àŠ¯àŠŒ àŠ®àŠŸàŠšàŠ¬àŠŸàŠ§àŠ¿àŠàŠŸàŠ° àŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠšà§àа àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠ àŠàŠàŠ€àŠ°àŠ«àŠŸ, àŠ àŠ€àŠ¿àŠ°àŠà§àŠàŠ¿àŠ€, àŠ®àŠšàŠà§àŠŸ àŠ àŠ°àŠŸàŠàŠšà§àŠ€àŠ¿àŠ àŠàŠŠà§àŠŠà§àжà§àН àŠšàŠ¿à§à§ àŠ€à§àŠ°àŠ¿à¥€
âŸàŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠšà§àа àŠ®àŠ€à§ àŠšàŠ¿àŠ°àŠªà§àŠà§àŠ· àŠžàŠàŠžà§àŠ¥àŠŸàŠ° àŠàŠŸàŠà§ àŠàŠ àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠ àŠàŠŸàŠ®à§àН àŠšà§à¥€ àŠžàŠ®à§àŠªà§àаà§àŠ£àŠàŠŸàŠ¬à§ àŠ°àŠŸàŠàŠšà§àŠ€àŠ¿àŠ àŠàŠŠà§àŠŠà§àжà§àŠ¯àŠªà§àŠ°àŠ£à§àŠŠàŠ¿àŠ€ àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠà¥€
âŸàŠàŠà§àŠ€àŠ¿à§àŠŸàŠ° àŠ¬àŠ¹àŠ¿àŠ°à§àŠà§àŠ€ àŠàŠŸàŠ àŠàаà§àŠà§ àŠ®àŠŸàŠšàŠ¬àŠŸàŠ§àŠ¿àŠàŠŸàŠ° àŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠšà§àа àŠàŠ àŠ¬àŠ¿àŠ¶à§àŠ· àŠŠàŠ²àŠàŠ¿à¥€ àŠàŠ àŠŠàŠ² àŠªàŠà§àŠ·àŠªàŠŸàŠ€àŠŠà§àŠ·à§àŠà§· àŠ¬àŠ¿àŠ¶à§àŠ· àŠàŠ àŠ°àŠŸàŠàŠšà§àŠ€àŠ¿àŠ àŠŠàŠ²à§àа àŠžà§àŠ¬àŠŸàŠ°à§àŠ¥àŠ°àŠà§àŠ·àŠŸ àŠàŠ°àŠ€à§àŠ àŠŠàŠ²àŠàŠ¿àŠà§ àŠàŠ°àŠŸàŠà§àŠ¯à§ àŠªàŠŸàŠ àŠŸàŠšà§ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§à§·
âŸàŠ°àŠŸàŠà§àŠ¯à§ àŠàŠžàŠŸ àŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠšà§àа àŠ¬àŠ¿àŠ¶à§àŠ· àŠŠàŠ²àŠàŠ¿àŠ° àŠžàŠŠàŠžà§àŠ¯àŠŠà§àа àŠžàŠ®à§àŠªàŠ°à§àŠà§ àŠ¬àŠ²àŠŸ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§, àŠàŠ àŠ¬àŠ¿àŠ¶à§àŠ· àŠŠàŠ²à§àа àŠžàŠŠàŠžà§àН àŠ®àŠšà§àŠšà§àŠ€ àŠ€àŠŸàŠàŠŠà§àŠ°àŠ àŠàŠ°àŠŸ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§, àŠ¯àŠŸàŠŠà§àа àŠžàŠà§àŠà§ àŠ¬àŠ¿àŠà§àŠªàŠ¿ àŠ¬àŠŸ àŠà§àŠšà§àŠŠà§àаà§à§ àŠžàŠ°àŠàŠŸàŠ°à§àа àŠžàŠà§àŠà§ àŠàŠšàŠ¿àŠ·à§àŠ àŠ€àŠŸ àŠ°à§à§àŠà§à¥€ àŠ°àŠŸàŠà§àН àŠžàŠ®à§àŠªàŠ°à§àŠà§ àŠšà§àŠ€àŠ¿àŠ¬àŠŸàŠàŠ àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠ àŠŠà§àŠà§àŠŸàŠ° àŠàŠšà§àŠ¯àŠ àŠàŠ àŠžàŠ¬ àŠžàŠŠàŠžà§àŠ¯àŠŠà§àа àŠšàŠ¿à§à§àŠ àŠàŠ°àŠŸ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§à¥€ àŠ¬àŠ¿àŠ¶à§àŠ· àŠ°àŠŸàŠàŠšà§àŠ€àŠ¿àŠ àŠŠàŠ²à§àа àŠ¹àŠ¯àŠŒà§ àŠ®àŠ¿àŠ¥à§àŠ¯àŠŸ àŠ€àŠ¥à§àН àŠžàŠàŠà§àŠ°àŠ¹à§àа àŠàŠšà§àŠ¯àŠ àŠŠàŠ² àŠàŠ¿à§à§àŠà§ àŠ°àŠŸàŠà§àНà§àа àŠ¬àŠ¿àŠàŠ¿àŠšà§àŠš àŠàŠŸà§àŠàŠŸà§à¥€
âŸàŠ®à§àŠ à§,৯৯, ৩৮৚ àŠàŠŸàŠàŠŸ àŠàŠ°àŠ àŠ¹à§à§àŠà§ àŠàŠ®àŠ¿àŠàŠ¿àŠ° àŠžàŠŠàŠžà§àŠ¯àŠŠà§àа àŠàŠšà§àŠ¯à¥€ àŠàŠ®àŠ¿àŠàŠ¿àŠ° àŠžàŠŠàŠžà§àŠ¯àŠŠà§àа àŠžàŠà§àŠà§ àŠ¥àŠŸàŠàŠŸ àŠ²à§àŠàŠàŠšà§àа àŠ¥àŠŸàŠàŠŸ àŠàŠŸàŠà§àŠŸàŠ° àŠ¬à§àŠ¯àŠ¬àŠžà§àŠ¥àŠŸàŠ
àŠ°àŠŸàŠà§àНàŠà§ àŠàŠ°àŠ€à§ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§à§· àŠ€àŠŸàŠàŠŠà§àа àŠàаàŠà§àа àŠ¬àŠ¿àŠ² àŠ®àŠ¿àŠàŠ¿à§à§àŠà§à¥€ àŠ¹à§àŠà§àв, àŠà§àŠžà§àŠ àŠ¹àŠŸàŠàŠžà§àа àŠ¬àŠ¿àŠ²’àŠ àŠ°àŠŸàŠà§àŠ¯àŠ àŠŠàŠ¿àŠ¯àŠŒà§àŠà§à§·
âŸàŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠš àŠ¬àŠ²à§àŠà§, àŠ°àŠŸàŠà§àН àŠªà§àŠ°àŠ¶àŠŸàŠžàŠš
àŠ¶àŠŸàŠžàŠà§àа àŠàŠàŠš àŠàвà§à§· àŠàŠàŠšà§àа àŠ¶àŠŸàŠžàŠš àŠšà§àŠà¥€ àŠàŠ àŠ®àŠšà§àŠ€àŠ¬à§àН àŠàŠ¡àŠŒàŠ¿àŠ¯àŠŒà§ àŠ°àŠŸàŠà§àН àŠžàŠ°àŠàŠŸàŠ° àŠ¬àŠ²à§àŠà§, Protection of Human Rights Act.1993 àŠ®à§àŠšà§ àŠàŠŸàŠ àŠàŠ°à§ àŠàŠŸàŠ€à§à§ àŠ®àŠŸàŠšàŠ¬àŠŸàŠ§àŠ¿àŠàŠŸàŠ° àŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠšà¥€ àŠ
àŠ¥àŠ àŠàŠàŠšà§àа ১৪(à§«) àŠšàŠ àŠ§àŠŸàŠ°àŠŸ àŠàŠŸàŠàŠŸ àŠ¹à§à§àŠà§à¥€ à§ àŠžàŠŠàŠžà§àНà§àа àŠàŠ®àŠ¿àŠàŠ¿ àŠªà§àŠ°àŠ¥àŠ®à§ àŠ
àŠšà§àŠžàŠšà§àŠ§àŠŸàŠš àŠ€àŠ¥à§àН àŠŠà§àŠ¬à§ àŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠšàŠà§à¥€ àŠžà§àŠ àŠ€àŠ¥à§àН àŠ¯àŠŸàŠàŠŸàŠà§à§àа àŠªàŠ° àŠàŠ®àŠ¿àŠ¶àŠš àŠžàŠ¿àŠ¬àŠ¿àŠàŠàŠà§ àŠŠàŠ¿àŠ¯àŠŒà§ àŠ€àŠŠàŠšà§àŠ€ àŠ¬àŠŸ àŠ
àŠšà§àН àŠàŠŸàŠàŠà§ àŠŠàŠ¿à§à§ àŠ€àŠŠàŠšà§àŠ€à§àа àŠžà§àŠªàŠŸàŠ°àŠ¿àŠ¶ àŠàŠ°àŠ€à§ àŠªàŠŸàŠ°à§à¥€ àŠàŠ¿àŠšà§àŠ€à§ àŠàŠà§àŠ·à§àŠ€à§àŠ°à§ àŠàŠ®àŠ¿àŠàŠ¿ àŠžàŠ°àŠŸàŠžàŠ°àŠ¿ àŠàŠà§àŠ€àŠ¿à§àŠŸàŠ° àŠ²àŠà§àŠàŠš àŠàŠ°à§ àŠžàŠ¿àŠ¬àŠ¿àŠàŠ àŠžà§àŠªàŠŸàŠ°àŠ¿àŠ¶ àŠàаà§àŠà§ àŠ¯àŠŸ àŠàŠàŠšàŠ¬àŠ¿àŠ°à§àŠŠà§àŠ§à¥€
⟠àŠàŠ àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠ àŠ°àŠŸàŠà§àНà§àа àŠªà§àŠ²àŠ¿àŠ¶ àŠàŠ¬àŠ àŠªà§àŠ°àŠ¶àŠŸàŠžàŠšàŠ¿àŠ àŠžàŠŠàŠžà§àŠ¯àŠŠà§àа àŠ
àŠªàŠ®àŠŸàŠš àŠàŠ°àŠ€à§àŠ àŠàŠ°àŠŸ àŠ¹à§à§àŠà§à¥€
âŸàŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠ àŠŠà§àŠà§àŠ àŠ¬à§àŠàŠŸ àŠ¯àŠŸàŠ¯àŠŒ, àŠàа àŠªàŠ¿àŠàŠšà§ àŠ°àŠŸàŠàŠšà§àŠ€àŠ¿àŠ àŠ àŠàŠ¿àŠžàŠšà§àŠ§àŠ¿ àŠ°àŠ¯àŠŒà§àŠà§à¥€ àŠ°àŠŸàŠà§àНà§àа àŠ¬àŠ¿àŠ°à§àŠŠà§àŠ§à§ àŠàŠà§àŠàŠŸàŠà§àŠ€ àŠàŠŸàŠ¬à§àŠ àŠšà§àŠ€àŠ¿àŠ¬àŠŸàŠàŠ àŠ°àŠ¿àŠªà§àаà§àŠ àŠŠà§àŠà§àŠŸ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§àŠà§à¥€
⟠àŠàŠ®àŠ¿àŠàŠ¿àŠ° à§ àŠžàŠŠàŠžà§àНà§àа àŠ®àŠ§à§àŠ¯à§ à§© àŠàŠšà§àа àŠžàŠ°àŠŸàŠžàŠ°àŠ¿ àŠ¬àŠ¿àŠà§àŠªàŠ¿ àŠ¯à§àŠ àŠ°àŠ¯àŠŒà§àŠà§à¥€ àŠà§àŠšà§àŠŠà§àаà§àа àŠžàŠ°àŠŸàŠžàŠ°àŠ¿ àŠªà§àаàŠàŠŸàŠ¬ àŠ°àŠ¯àŠŒà§àŠà§à¥€ àŠ€àŠŸàŠ àŠàŠŠà§àа àŠàŠŸàŠ àŠ¥à§àŠà§ àŠšàŠ¿àŠ°àŠªà§àŠà§àŠ· àŠ€àŠŠàŠšà§àŠ€ àŠàŠ¶àŠŸ àŠàŠ°àŠŸ àŠ¯àŠŸàŠ¯àŠŒ àŠšàŠŸà¥€ àŠžàŠŠàŠžà§àŠ¯àŠŠà§àа àŠ
àŠšà§àŠ¯àŠ€àŠ®:
à§§) àŠ°àŠŸàŠà§àЬ àŠà§àŠš- àŠà§àŠšà§àŠŠà§àаà§àа àŠ¬àŠ¿àŠà§àŠªàŠ¿ àŠžàŠ°àŠàŠŸàŠ°à§àа àŠàŠ®àŠ²à§ àŠàŠšà§àŠà§àŠ²àŠ¿àŠà§àŠšà§àŠž àŠ¬à§àНà§àŠ°à§ àŠ¡àŠ¿àŠ°à§àŠà§àŠàа àŠ¹àŠ¿àŠžà§àŠ¬à§ àŠàŠŸàŠ àŠàаà§àŠà§àŠšà§· àŠà§àŠàŠ°àŠŸàŠ€à§àа àŠ®à§àŠà§àŠ¯àŠ®àŠšà§àŠ€à§àŠ°à§ àŠ¯àŠàŠš àŠšàŠ°à§àŠšà§àŠŠà§àа àŠ®à§àŠŠàŠ¿, àŠžà§àŠ àŠžàŠ®àŠ¯àŠŒ àŠ€àŠ¿àŠšàŠ¿ àŠàŠ®à§àŠŠàŠŸàŠ¬àŠŸàŠŠà§àа àŠàŠšà§àŠà§àŠ²àŠ¿àŠà§àŠšà§àŠž àŠ¬à§àНà§àŠ°à§ àŠªà§àŠ°àŠ§àŠŸàŠš àŠàŠ¿àŠ²à§àŠšà¥€ àŠ€àŠŸàŠàа ৬ àŠ®àŠŸàŠž àŠ®à§à§àŠŸàŠŠ àŠ¬à§àŠŠà§àŠ§àŠ¿ àŠàŠ°àŠŸ àŠ¹à§à¥€ à§šà§Šà§§à§® àŠ®à§à§àŠŸàŠŠ àŠ¶à§àŠ· àŠ¹àŠ²à§àŠ àŠ¬à§àŠàŠàŠšàŠ¿àŠàŠŸàŠ¬à§ à§šà§Šà§§à§¯ àŠ²à§àŠàŠžàŠàŠŸ àŠšàŠ¿àŠ°à§àŠ¬àŠŸàŠàŠš àŠªàŠ°à§àŠ¯àŠšà§àŠ€ àŠàŠ àŠªàŠŠà§ àŠ°à§àŠà§ àŠŠà§àŠàŠ¯àŠŒàŠŸ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§·
à§š) àŠàŠ€àŠ¿àŠ« àŠ°àŠ¶àŠ¿àŠŠ- àŠàа àŠà§àŠàŠàŠŸàŠ° àŠ à§àŠ¯àŠŸàŠàŠŸàŠàŠšà§àŠà§ àŠšàŠŸàŠ®à§àŠ àŠ¯à§àŠà§àŠ€ àŠ°à§à§àŠà§ ‘àŠ¬àŠ¿àŠà§àŠªàŠ¿’ àŠàŠ¥àŠŸàŠàŠ¿à§· àŠàŠ àŠ²à§àŠàŠàŠ¿ àŠ¬àŠ¿àŠà§àŠªàŠ¿àŠ° àŠà§àŠàŠàŠŸàŠ° àŠ¹à§àŠ¯àŠŸàŠšà§àŠ¡à§àвà§àа àŠŠàŠŸàŠ¯àŠŒàŠ¿àŠ€à§àŠ¬à§ àŠžàŠŸàŠ®àŠ²à§àŠà§àŠšà§· àŠŠàŠ¿àŠ²à§àŠ²àŠ¿àŠ° àŠªà§àаàŠà§àŠà§ àŠ¬àŠ¿àŠà§àŠªàŠ¿ àŠ¹àŠ¯àŠŒà§ àŠ²àŠ¡àŠŒàŠŸàŠ àŠàаà§àŠà§àŠšà¥€
à§©) àŠ°àŠŸàŠà§àЬà§àŠš àŠŠà§àŠ¶àŠŸàŠ- à§šà§Šà§§à§ àŠžàŠŸàŠ²à§ àŠà§àŠàŠ°àŠŸàŠ€à§ àŠ¬àŠ¿àŠà§àŠªàŠ¿àŠ° àŠªà§àаàŠàвà§àŠª ‘àŠ¬à§àŠàŠ¿ àŠ¬àŠŸàŠàŠàŠŸàŠ àŠ¬à§àŠàŠ¿ àŠªàŠ¡àŠŒàŠŸàŠ’ àŠàа àŠŠàŠŸà§àŠ¿àŠ€à§àЬ àŠžàŠŸàŠ®àŠ²à§àŠà§àŠšà¥€
âŸ àŠ¬àŠ¿àŠà§àŠªàŠ¿ àŠàŠŸà§àŠŸ àŠ
àŠšà§àН àŠà§àŠšàŠ àŠ°àŠŸàŠàŠšà§àŠ€àŠ¿àŠ àŠàаà§àŠ®à§àа àŠ¬àŠŸà§àŠ¿ àŠªàŠ°àŠ¿àŠŠàŠ°à§àŠ¶àŠšà§ àŠ¯àŠŸà§àŠšàŠ¿ àŠàŠ®àŠ¿àŠàŠ¿ àŠžàŠŠàŠžà§àŠ¯àŠ°àŠŸà¥€ àŠžàŠ¿àŠªàŠ¿àŠàŠ®, àŠàŠàŠàŠžàŠàŠ«, àŠàŠàŠà§àаà§àŠž àŠàаà§àŠ®à§àŠŠà§àа àŠ¬àŠŸà§àŠ¿ àŠªàŠ°àŠ¿àŠŠàŠ°à§àŠ¶àŠšà§ àŠ¯àŠŸàŠ¯àŠŒàŠšàŠ¿ àŠàŠ®àŠ¿àŠàŠ¿à§·
àŠà§àŠ àŠªàŠ°àŠ¬àŠ°à§àŠ€à§ àŠ àŠ¶àŠŸàŠšà§àŠ€àŠ¿ àŠ®àŠŸàŠ®àŠ²àŠŸàŠ° àŠªàŠ°àŠ¬àŠ°à§àŠ€à§ àŠ¶à§àŠšàŠŸàŠšàŠ¿ àŠ¹àŠ¬à§ à§šà§® àŠà§àŠ²àŠŸàŠà¥€